لیست کاملی از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری قسمت 204

چرچر کردن-از ثروت بادآورده ای روزگار گذراندن

آستین از دهان برداشتن-خندیدن

 

حبف و میل-ریخت و پاش

زیر آبی-زیرآبکی

آبستن فرزندکش-دنیا-روزگار

بد چشم-شور چشم-آن که چشم زخم برساند-مردی که به زنان نامحرم با شهوت بنگرد

در گوشی-با زمزمه-پچ پچ وار
رشوه خوار-کسی که برای انجام کاری ناروا دستمزد دریافت می کند
درب و داغان-خرد و متلاشی-پریشان
دل دادن-دقت کردن-توجه کردن-عاشق شدن

دمدمی مزاج-دمدمی

 
زیر پا کردن-پیمودن-همه جا را گشتن

 

 

بی تفاوت-بی اعتنا

 

دختر دم بخت-دختری که هنگام شوهر کردن او رسیده باشد

زیر سایه ی کسی بودن-در پناه کسی بودن-از پشتیبانی کسی برخوردار بودن
حلال و حرام کردن-پای بند نبودن به دستورات شرعی

پُز دادن-خودنمایی بی جا کردن-فیس آمدن

خر با تشدید-بسیار احمق-الاغ تمام عیار

چغندر پخته-لبو

راه حل آسپرینی-راه حل موقت و غیر اصولی

 

 

از دندۀ چپ پا شدن(سخت عبوس و کم‌حوصله بودن)

چار چشم-کسی مه عینک می زند

رو افتادن-علنی شدن-آشکار شدن

درآمد-مقدمه ی سخن و نوشته یا قطعه ی از موسیقی
جوش خوردن معامله-انجام شدن معامله-منعقد شدن قرارداد
انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)
دیم-زراعتی که از آب باران آبیاری می شود

حق و حساب دادن-رشوه دادن-آجیل دادن
دوز و کلک-توطئه-مقدمات طرح کاری نامشروع

دست آخر-سرانجام-آخر سر-آخر کاری
دَم باز-چاپلوس-متملق
پیش پیش-جلو جلو

دوا دادن-دوا خوراندن-مسموم کردن-مشروب خوراندن

حکیم باشی را دراز کردن-مجازات کردن بی گناه

حساب و کتاب از دست کسی خارج شدن-اداره و نظم امور از دست کسی در رفتن

راست راستی-حقیقتن-واقعن
تند نویسی-سریع نویسی

تو نخ کسی یا چیزی بودن یا رفتن-کسی یا چیزی را پاییدن و زیر نظر داشتن

خان خانم ها-محترم ترین خانم ها-بیش تر به دختر بچه گفته می شود

خوش خوراک-نگا. خوش خور

 

خدا نگهدار-خدا حافظ
خشکی-انعطاف ناپذیری-سخت گیری-حالت پوستی که آب و چربی خود را از دست داده است

بزن و برو-کسی که در کار-دقت و دلسوزی ندارد
چَکه-شوخ و بذله گو

چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

ریقش را در آوردن-بیرون آوردن مواد درون امعا و احشا

زبر و زرنگ-چابک و فرز

آستین از دهان برداشتن(خندیدن)

پول پول شدن-شکسته شدن ظرف چینی به تکه های کوچک
جو گندمی-مویی که تک تک سفید شده است-موی سیاه و سفید
پروار-فربه-چاق

 

تخم چیزی ورافتادن-ریشه کن شدن
چیلک دان-چینه دان

زمین گیر-کسی که به سبب بیماری یا پیری نتواند از جای خود برخیزد

آتش به مال خود زدن(کالایی را بسیار ارزان فروختن)

بار کسی کردن-دشنام دادن-بد و بیراه گفتن- کلفت بار کسی کردن

درسته-یکجا-یکپارچه-کاملن

 

خودمانی-صمیمی-یکدل

 
دود چیزی تو چشم کسی رفتن-سودش به کسی و زیانش به دیگری زسیدن

زهرمار خان-ترش رو-اخمو

درینگ-صدای خوردن مضراب یا ناخن با ساز

خبرنگاری-کار خبرنگار

پشکل-سرگین حیوانات اهلی
پس نشستن-عقب نشینی کردن

پیه سوز- پی سوز

تکه ی کسی بودن-مناسب کسی بودن

آقام که شما باشید(خدمت شما عرض کنم)

چشم، کرایه خواستن-کار کودکی که هر چه ببیند بخواهد

چاووش-کسی که به هنگام رفتن زایر به زیارت اشعار مناسب می خواند

دو دستگی-اختلاف عقیده-عدم اتفاق

تو دار-راز نگهدار

دلسوزه-سوختن دل از حسد و مانند آن

دار زدن-اعدام گناهکار با آویختن از چوبه ی دار

اجباری بردن-کسی را به خدمت سربازی بردن

روان کردن-از بر کردن

افسرده‌بیان-بی‌هوده و بی‌مزه‌گو

زبان دراز-بی ادب-گستاخ-کسی که با گستاخی خارج از حد خود سخن بگوید

ریختگی-ریزش

خوش برش-جامه ای که اندازه و برازنده ی قامت دوخته شده است

آب از سر گذشتن(کار از چاره و تدبیر گذشتن)

دزدی گرگی-دله دزدی
رد گم کردن-اثر چیزی یا کاری را از میان بردن-گمراه ساختن-نظر کسی را از چیزی منحرف کردن

آخرین تحویل(قیامت)

پاشنه ی خانه ی کسی را در آوردن-کسی را با خواستن چیزی به ستوه آوردن

زیر دین رفتن-قرض دار شدن-مدیون شدن

راه اندازی-راه انداختن

دید زدن-چشم چرانی کردن-دور و بر را نگاهی انداختن

تُخم-اصل هرچیزی-دانه

پوشالی-بی ارزش- بی مصرف

رو راست-پوست کنده-آشکارا-صریح-بدون ابهام
دستی-به عمد-از روی تعمد

افتاده-فروتن-متواضع

رنگ دادن و رنگ گرفتن-رنگ به رنگ شدن

بستن به ناف کسی-به کسی خوراندن-به کسی نسبت دادن
حلال وار-به صورت حلال

 

خُردمُرد شدن-ریزه ریزه شدن

خر غلت زدن-مانند خر بر خاک غلتیدن

تا-لنگه-همتا

به روی کسی آوردن-به چشم کسی آوردن-به کسی یادآوری کردن

درمانگاه-جای درمان بیمار

خواربار-ارزاق-خوراک

حق شناس-سپاس گزار

 

چشم کسی راه کشیدن-خیره ماندن به جایی و پلک نزدن

در آمدن از آب-نتیجه دادن-تربیت شدن-روشن شدن حقیقت

زاچ-زائو

به آب چسیدن-از بین رفتن-نابود شدن-نتیجه نگرفتن

دست و پا شکسته-ناقص-ناتمام

به هم خوردن حال-استفراغ کردن-بالا آوردن

اَکه ننه-آدم آب‌زیرکاه

 

پِغِله-ریزه میزه-کوچک و ظریف
 

اصلاح(تراشیدن ریش و آرایش موی سر نزد مردان)

این دنده آن دنده شدن-این پهلو آن پهلو شدن

تو آسمان ها سیر کردن-در خیال و تصور بودن-در عالم هپروت بودن

تار و تنبور-همه گونه آلات نوازندگی

از رو رفتن-خجالت کشیدن-از میدان به‌در رفتن

دست و پا شکسته-ناقص-ناتمام
آتش سوزاندن-شیطنت و شرارت کردن
زار زدن-سخت گریه کردن

دم بازی-چاپلوسی-تملق

پیاز کسی کونه کردن-ماندگار شدن در جایی-میخ خود را کوبیدن

 
بی ملاحظه-بی توجه-بی پروا
دفتر-جایی که دبیران-منشیان و کارمندان کار می کنند

چوب کاری کردن-از کسی پذیرایی زیاد کردن-به کسی محبت بسیار کردن-کتک زدن بیش از حد
چک و چیل-لب و لوچه

بی بخار بودن-بی عرضه بودن-ناتوان بودن

رفتن از رو-خجالت کشیدن-شرم کردن-از میدان به در رفتن-مجاب شدن

پا روی دم سگ گذاشتن-خشم شخص پستی را برانگیختن

آوار شدن سر کسی(بی‌خبر نزد کسی در آمدن)

ریش از دست کسی خلاص کردن-خود را رها کردن-در رفتن

دست چپ از دست راست ندانستن-هر را از بر تشخیص ندادن
تبریک گفتن-خجسته باد گفتن-دعای برکت کردن

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا

 

افسارسرخود(خود‌رای، افسارگسیخته)

از کاسه درآمده(بیرون‌زده، ورقلمبیده)

زیر سری-بالش-متکا

تپل-چاق-گوشت آلود

چم کسی را به دست آوردن-رگ خواب کسی را دانستن-نقطه ی ضعف کسی را دانستن

زر زر-صدای گوش خراش و یکنواخت-آواز گریه ی نامطبوع بچه

خوشمزه-آدم اهل شوخی-بذله گو

حرف‌های بی‌ربط و صد تا یک قاز

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

تنوری-پخته شده در تنور

اشکنک سرشکنک داشتن-با خطر همراه بودن

از شیر مادر حلال‌تر(چیزی که در تعلق آن به کسی تردیدی نیست)

 

بی سیرت-بی آبرو

پس گوش انداختن-مسامحه کردن-به تاخیر انداختن

 

خیس خوردن-آب به خود گرفتن-با مایعی مخلوط شدن

دندان گِرد-طمع کار-آزمند-گران فروش

در به دری-بی خانمانی-آوارگی
دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

پادرختی-میوه های خراب شده که خود از درخت می افتند

چای نیک-قوری و کتری چای

از پشت خنجر زدن-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن

بلند بالا-قد بلند

چرکتاب-پارچه ای با رنگ خاکستری یا قهوه ای که چرک را زود نشان نمی دهد
بود و نبود-آنچه می تواند وجود داشته باشد-مال و منال-همه ی دارایی

چشم کسی را خون گرفتن-سخت خشمگین شدن

حساب داشتن-حساب بانکی داشتن

ریش چیزی درآمدن-کهنه و منسوخ شدن

 

حلوای تن تنانی-نوعی حلوا

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن(هنگامه بر پا کردن، مردم را متوجه‌ی جایی کردن)

جوجه مشدی-تازه کار و نا آشنا با آداب و رموز مشدی گری

 

بی خیالش-نگران نباش-اهمیت نده

خشک شدن قر در کمر-به پایان نرساندن خودنمایی و جلوه گری

خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد
خر تو خر-پر هرج و مرج-بی نظم

 
راستی راستی-حقیقتن-واقعن

بسم الله-جمله ای که هنگام آغاز به کاری و یا به هنگام تعجب و حیرت می گویند-بفرمائید ! این گوی و این میدان

بی پیر-آدم بد و تربیت نشده-چیز سخت-کار دشوار

پس کشیدن-به عقب کشیدن

رویخی-فرنی-نوعی دسر که از نشاسته و شکر درست می کنند

چشمه آمدن-گوشه ای از مهارت خود را نشان دادن

تمام و کمال-کامل-به تمامی

اصل‌ کاری(مهم‌ترین چیز یا شخص)
تخم چیزی ورافتادن-ریشه کن شدن

زبان گیره-وسیله ای که پزشک با آن زبان بیمار را هنگام معاینه گرفته و نگاه می دارد

 

 

خایه مال-چاپلوس-متملق-دستمال به دست

بشکن زدن ی-برآوردن صدای انگشتان به هنگام شاد

پی بردن-دریافتن-آگاه شدن

 

بزن و برو-کسی که در کار-دقت و دلسوزی ندارد

خط و نشان کشیدن-تهدید کردن

ته نشین-رسوب کرده

خودآموز-بدون آموزگار

خانم باجی-همشیره-خواهر خوانده

برای کسی تره خرد نکردن-از کسی حساب نبردن-به کسی اهمیت ندادن-برای کسی اعتبار قائل نشدن

چپ و راست کردن-زیر و رو کردن-مشت باران کردن

زرده ی کسی نبستن-موفق نشدن در کار-بی ثمر ماندن کوشش کسی

حلال واری-نگا. خلال وار

برادر اندر-برادر ناتنی-نا برادری

تیپا زدن-با نوک پا ضربه زدن

آیه آمدن-سوگند یاد کردن-به قرآن سوگند خوردن

چوب زدن-با چوب تنبیه کردن

استخوان‌فروش(ستایشگر آبا و اجداد)

 
آی زرشک(آی زکی)

دیگ بخار-دستگاه تولید بخار
پیش کسوت-کسی که سابقه اش بیش تر از دیگران است
تن خواه-پول نقد-زر و مال

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل

دهنه سرخود-بی بند و بار

رنگ دادن و رنگ گرفتن-رنگ به رنگ شدن

پس کشیدن-به عقب کشیدن

حق دادن-تایید کردن

ادرار کوچک-شاش

زیر پای کسی را جارو کردن-سبب اخراج کسی از کاری یا جایی شدن

اَجق وَجق-چیزی با رنگ‌های تند و زننده-دارای ترکیب ناهماهنگ

اُرد-درخواست-سفارش-دستور

خوش انصاف-با انصاف-منصف

جوش آوردن-نگا. جوش آمدن

آن‌ها را خانم زاییده، ماها را کلفت؟-چرا آن‌ها را بر ما ترجیح می‌دهند؟ چرا به ما اجحاف می‌کنند؟

پیچه-نقابی که در گذشته زنان بر روی می گذاشتند

پای کسی را از جایی بریدن-آمد و رفت کسی را از جایی قطع کردن

 
خود را جستن-جست و جو در لباس خود برای یافتن و کشتن حشرات موذی مانند شپش
زیگزاک رفتن-به چپ و راست پیچیدن-مستقیم نرفتن

بد هوا-کسی که به خیال های بلند تر از حد و حق خود افتاده باشد
پر آب و تاب-به تفصیل-با اوصاف بسیار

تابوت خشکه-بسیار لاغر و ناتوان

پنج تن-محمد-علی-فاطمه-حسن و حسین

تحت الشعاع قرار دادن-زیر نفوذ و تاثیر قرار دادن

 

دل پیچه-دل درد-فشار آمدن به معده و روده بر اثر بیماری های گوارشی

اوا خواهر-مرد زن‌نما-مردی که علائق زنانه دارد

تو سری خورده-آدم خوار و حقیر

جا افتادن-سر جای خود آمدن

آسیاب‌گردان(کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید)

چل زن-زن کوتاه قد

بند آمدن-متوقف شدن

تو زرد از آب درآمدن-بی ارزشی یا فساد چیزی آشکار شدن

چشمه چشمه-سوراخ سوراخ-مشبک

آلکلی(معتاد به الکل)

 

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

توی هم لولیدن-با هم و کنار هم ایستادن و حرکت کردن

جفتک چارکش زدن-کنایه از جفتک زدن

بشکن-صدایی که در حال شادی و پایکوبی از بهم زدن انگشتان در می آورند.

خاطر داشتن-به یاد داشتن

پس دیدن هوا-اوضاع را نامساعد دیدن-احساس خطر کردن

رشوه گرفتن-رشوه خواری

آب و گاوشان یکی بودن-شریک و همدست بودن

دُم در آوردن-گستاخ شدن-پر رو شدن-جرات یافتن

خرافاتی-آن که به خرافات باور دارد-عقب مانده

بساط در آوردن-الم شنگه راه انداختن-رسوایی به بار آوردن

دو شاخ-دارای دو شقه

زیر اخیه گذاشتن-کسی را به کاری که سودش به دیگری می رسد گماشتن-زیر فشار گذاشتن

ریش بابا-نوعی انگور درشت دانه

تعارفی-کسی که بیش از اندازه اهل تعارف است-قابل پیشکش
دَم کشیدن-رسیدن و پختن چای-برنج و مانند آن ها

چمچاره-در پاسخ به پرسش احمقانه می دهند

تحصیل کرده-درس خوانده

 

رو انداز-لحاف

ریش از دست کسی خلاص کردن-خود را رها کردن-در رفتن

پر به پر کسی دادن- بال به بال کسی دادن

تشریک مساعی-با کسی همکاری کردن

 

از سر باز کردن(دور کردن، رفع مزاحمت کردن)

 
خون کسی را حلال کردن-کسی را کشتن
چاقاله ،-چغاله میوه ی هسته دار نارس

دست به سینه ایستادن-در نهایت ادب و آماده ی فرمان ایستادن

 
چهار خانه-شطرنجی-خشت خشتی
روغن مالی-روغن زدن به دستگاه

دان دان بیرون زدن-ظاهر شدن دانه ها بر پوست

جنگ زرگری-دعوای دروغین-جنگ مصلحتی

اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

 

 
پیش بردن-کاری را به انجام رسانیدن

دست را بند کردن-به کاری مشغول کردن

از شوخی گذشته(حالا برسیم به مطالب جدی)
چارخانه-شطرنجی

دَرَ ک-در کوچک-برای نشان دادن بی اعتنایی نسبت به رویدادی بد به کار می رود

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

دل کسی را خون کردن-کسی را سخت رنجاندن

ادب کردن(با تنبیه آموختن، آدم کردن)

الکی(بی‌هوده، بی‌خود، دروغکی)

حسن سینه-چاک کسی که به سر و وضع خود توجه نمی کند
دیگ بخار-دستگاه تولید بخار
جببه گرفتن در مقابل کسی-با کسی مخالفت کردن-در برابر کسی مقاومت کردن
حرام و حرس-ریخت و پاش

از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن(ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن)

روی آب نشستن-سوار قایق یا کشتی شدن

چاپی-حرف دروغ و بی اساس

دم خروس از آستین کسی پیدا بودن-آشکار بودن نشانه ی کار خلاف

پا پتی-پا برهنه

دست کسی را کوتاه کردن-کسی را از چیزی یا کاری کنار گذاشتن

رگ ترکی-تعصب نژادی

بنا بودن-قرار بودن

 

دست و پای خود را گم کردن-دست پاچه شدن

آفتابی شدن-پیدا و آشکار شدن-بیرون زدن آب قنات
تفنگ شکاری-تفنگ ویژه ی شکار

 

زیش ریش-تار تار-از هم جدا شده

بش باد-حقش باشد-هنگامی که کسی به دشمنان دین لعنت بفرستد-شنوندگان این جمله را می گویند.

از آب کره گرفتن(از آب روغن گرفتن)
خط و نشان کشیدن-تهدید کردن

امان دادن-کسی را پناه دادن-از گناه کسی گذشتن

از خجالت آب شدن-بسیار شرمنده شدن